Thủ đô Hà Nội, trái tim của Việt Nam, luôn nổi bật với quy mô diện tích đáng kể và sự đa dạng về địa lý hành chính. Hiện tại, diện tích Hà Nội được ghi nhận là khoảng 3.359,82 km², đưa thành phố dẫn đầu cả nước về diện tích tự nhiên. Kích thước rộng lớn này là yếu tố then chốt tạo nên nhiều lợi thế cho Hà Nội trong quá trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và đặc biệt là quy hoạch đô thị cùng du lịch.
Diện tích Hà Nội hiện tại là bao nhiêu?
Theo số liệu cập nhật gần nhất (tham khảo năm 2020), diện tích chính thức của thành phố Hà Nội là 3.359,82 km². Con số này tương đương khoảng 1% tổng diện tích tự nhiên của Việt Nam. Tính đến tháng 12 năm 2022, Hà Nội có dân số trung bình khoảng 8,4 triệu người. Với diện tích và dân số ấn tượng, Hà Nội là thành phố trực thuộc trung ương có diện tích lớn nhất trong số 5 thành phố trực thuộc trung ương của cả nước.
Lịch sử diện tích Hà Nội đã trải qua nhiều thay đổi lớn. Trước năm 1975, diện tích của thủ đô chỉ khoảng 584 km². Bước ngoặt quan trọng diễn ra vào ngày 29 tháng 5 năm 2008, khi Quốc hội Việt Nam ban hành Nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính. Theo đó, toàn bộ tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh thuộc tỉnh Vĩnh Phúc, và 4 xã thuộc huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình đã được sáp nhập vào thành phố Hà Nội. Sự kiện này đã nâng diện tích Hà Nội lên đáng kể, đạt 3.324,92 km² ngay sau sáp nhập. Với quy mô mới, Hà Nội đã lọt vào danh sách top 17 thủ đô có diện tích lớn nhất trên thế giới. Con số diện tích hiện tại (3359,82 km²) phản ánh những điều chỉnh hoặc làm tròn số liệu sau này.
Vị trí xếp hạng diện tích của Hà Nội tại Việt Nam và thế giới
Với tổng diện tích hiện tại khoảng 3.359,82 km², Hà Nội giữ vững vị trí là thành phố trực thuộc trung ương có diện tích lớn nhất Việt Nam. Xét trên tổng số 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh của cả nước (bao gồm các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương), Hà Nội đứng ở vị trí thứ 41 về diện tích. Trên bình diện quốc tế, như đã đề cập, thủ đô Hà Nội nằm trong nhóm 17 thủ đô lớn nhất thế giới với diện tích vượt ngưỡng 3.000 km².
Diện tích rộng lớn mang lại cho Hà Nội những cơ hội phát triển vượt trội. Nó tạo quỹ đất dồi dào cho việc hình thành và mở rộng các khu đô thị mới, đầu tư cải thiện và xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông, kỹ thuật, xã hội đồng bộ, cũng như thu hút các dự án đầu tư quy mô lớn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhu cầu nhà ở và không gian sống tại thủ đô ngày càng gia tăng.
Cơ cấu và diện tích các đơn vị hành chính tại Hà Nội
Sau đợt điều chỉnh địa giới hành chính lịch sử năm 2008, cấu trúc hành chính của Hà Nội được phân chia thành 30 đơn vị cấp huyện. Cụ thể, thành phố bao gồm:
- 12 quận nội thành và cận nội thành: Ba Đình, Bắc Từ Liêm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hà Đông, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm, Hoàng Mai, Long Biên, Nam Từ Liêm, Tây Hồ, Thanh Xuân.
- 17 huyện ngoại thành: Ba Vì, Chương Mỹ, Đan Phượng, Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Mê Linh, Mỹ Đức, Phú Xuyên, Phúc Thọ, Quốc Oai, Sóc Sơn, Thạch Thất, Thanh Oai, Thanh Trì, Thường Tín, Ứng Hòa.
- 1 thị xã: Sơn Tây.
Phân bố diện tích giữa khu vực nội thành/cận nội thành và khu vực ngoại thành có sự chênh lệch đáng kể. Tổng diện tích của 17 huyện ngoại thành là khoảng 2.934,6 km², chiếm tới 87,3% diện tích toàn thành phố. Trong khi đó, diện tích của 12 quận và thị xã Sơn Tây chỉ chiếm phần còn lại, khoảng 12,7%. Điều này cho thấy Hà Nội là một đô thị đặc trưng với khu vực trung tâm nhỏ gọn và vùng ngoại vi rộng lớn, mang tính chất nông thôn hoặc đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ.
Dưới đây là bảng chi tiết diện tích của từng đơn vị hành chính cấp huyện tại Hà Nội:
| STT | Đơn vị hành chính | Loại hình | Diện tích (km²) | Số phường, xã, thị trấn |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ba Đình | Quận | 9,21 | 14 phường |
| 2 | Bắc Từ Liêm | Quận | 45,24 | 13 phường |
| 3 | Cầu Giấy | Quận | 12,44 | 8 phường |
| 4 | Đống Đa | Quận | 9,95 | 21 phường |
| 5 | Hà Đông | Quận | 49,64 | 17 phường |
| 6 | Hai Bà Trưng | Quận | 10,26 | 18 phường |
| 7 | Hoàn Kiếm | Quận | 5,35 | 18 phường |
| 8 | Hoàng Mai | Quận | 40,19 | 14 phường |
| 9 | Long Biên | Quận | 60,09 | 14 phường |
| 10 | Nam Từ Liêm | Quận | 32,17 | 10 phường |
| 11 | Tây Hồ | Quận | 24,38 | 8 phường |
| 12 | Thanh Xuân | Quận | 9,17 | 11 phường |
| 13 | Ba Vì | Huyện | 421,80 | 1 thị trấn, 30 xã |
| 14 | Chương Mỹ | Huyện | 237,48 | 2 thị trấn, 30 xã |
| 15 | Đan Phượng | Huyện | 77,83 | 1 thị trấn, 15 xã |
| 16 | Đông Anh | Huyện | 185,68 | 1 thị trấn, 23 xã |
| 17 | Gia Lâm | Huyện | 116,64 | 2 thị trấn, 20 xã |
| 18 | Hoài Đức | Huyện | 84,92 | 1 thị trấn, 19 xã |
| 19 | Mê Linh | Huyện | 141,29 | 2 thị trấn, 16 xã |
| 20 | Mỹ Đức | Huyện | 226,31 | 1 thị trấn, 21 xã |
| 21 | Phú Xuyên | Huyện | 173,56 | 2 thị trấn, 25 xã |
| 22 | Phúc Thọ | Huyện | 118,50 | 1 thị trấn, 20 xã |
| 23 | Quốc Oai | Huyện | 151,22 | 1 thị trấn, 20 xã |
| 24 | Sóc Sơn | Huyện | 305,51 | 1 thị trấn, 25 xã |
| 25 | Thạch Thất | Huyện | 187,53 | 1 thị trấn, 22 xã |
| 26 | Thanh Oai | Huyện | 124,47 | 1 thị trấn, 20 xã |
| 27 | Thanh Trì | Huyện | 63,49 | 1 thị trấn, 15 xã |
| 28 | Thường Tín | Huyện | 130,13 | 1 thị trấn, 28 xã |
| 29 | Ứng Hòa | Huyện | 188,24 | 1 thị trấn, 28 xã |
| 30 | Sơn Tây | Thị xã | 117,20 | 9 phường, 6 xã |
Giải đáp các câu hỏi thường gặp về diện tích Hà Nội
Đơn vị hành chính nào có diện tích lớn nhất Hà Nội?
Trong số 30 đơn vị hành chính cấp huyện của Hà Nội, Huyện Ba Vì nổi bật là đơn vị có diện tích tự nhiên lớn nhất, lên tới 421,80 km². Diện tích này chiếm khoảng 12,5% tổng diện tích toàn thành phố. Để dễ hình dung, Ba Vì có diện tích lớn gấp khoảng 7 lần so với Quận Long Biên (60,09 km²) và hơn 10 lần so với Quận Hoàng Mai (40,19 km²).
Đơn vị hành chính nào có diện tích nhỏ nhất Hà Nội?
Ngược lại với Ba Vì, Quận Hoàn Kiếm là đơn vị hành chính có diện tích nhỏ nhất tại Hà Nội. Diện tích của Quận Hoàn Kiếm chỉ vỏn vẹn 5,35 km², chiếm một tỷ lệ rất nhỏ, khoảng 0,15% diện tích toàn thành phố. So sánh, diện tích Quận Hoàn Kiếm chỉ bằng khoảng 1/50 diện tích Quận Hà Đông (49,64 km²) và khoảng 1/80 diện tích Huyện Ba Vì (421,8 km²).
Kết luận
Diện tích rộng lớn là một đặc điểm nổi bật của thủ đô Hà Nội sau đợt mở rộng địa giới hành chính năm 2008. Với con số hiện tại khoảng 3.359,82 km², Hà Nội không chỉ là thành phố trực thuộc trung ương lớn nhất Việt Nam mà còn có thứ hạng đáng kể trên bản đồ các thủ đô lớn trên thế giới. Quy mô này mang lại nhiều tiềm năng cho sự phát triển đô thị, kinh tế và xã hội, đồng thời cũng đặt ra không ít thách thức trong công tác quản lý, quy hoạch và đảm bảo phát triển bền vững cho một đô thị đa dạng và năng động như Hà Nội.
